De Valdes: we kennen hem als de Spaanse commandant tijdens het beleg van Leiden en van zijn relatie met Magdalena Moons. Historicus Raymond Fagel (Universiteit Leiden) onthulde tijdens de historische lezing dat Valdez een fantasienaam is. In werkelijkheid heette de Spaanse commandant Francisco de Valdes: met het woordje ´de´ ervoor, en een –s in plaats van een –z. De relatie met Magdalena klopte wel, ze zijn uiteindelijk ‘keurig’ getrouwd.
De Spaanse kant van het verhaal
Fagel schetste tijdens de lezing een beeld van de Spaanse commandant aan de hand van zijn tientallen brieven. Er zijn helaas geen liefdesbrieven gevonden, wel kon Fagel met twee promovendi de Spaanse militaire geschiedenis reconstrueren van de tien jaar die De Valdes in de Nederlanden verbleef.
Kommer en kwel
Zijn situatie is somber. De Valdes voelde zich verbannen en hij was gefrustreerd, zijn troepen werden niet betaald, plunderden en muitten. De Valdes verkeek zich op de troepjes opstandelingen, en klaagt over het vele water waarin zijn soldaten tot hun knieën staan. Hij schept in zijn brieven op over zijn overwinningen en krijgt zo´n hekel aan de opstandelingen dat hij dreigt de dijken bij Maassluis door te steken, want dat volk zou niet beter verdienen.
Straatnaam
Dit negatieve beeld van De Valdez deed Rik Kamps, voorzitter van de Herdenkingscommissie, oproepen de Valdezstraat maar om te dopen. En dan niet alleen omdat de spelling verkeerd is, maar ook omdat De Valdes zeer met zichzelf was ingenomen, loog over een erfenis en dreigde de Zuid-Hollanders te verdrinken.
Leerstoel
Decaan van de faculteit Geesteswetenschappen prof.dr. Mark Rutgers maakte direct na de lezing bekend dat de Universiteit Leiden een Magdalena Moons-leerstoel opricht voor gespecialiseerd onderzoek naar de wijk- en stadsgeschiedenis van Leiden, met een focus op burgerschap en vrouwen in het stedelijk leven.
Het Magdalena Moons Genootschap heeft daarvoor jaren geijverd en de financiering mogelijk gemaakt.|
Afbeelding: Duijvesteincollectie, Jonkvr. Magdalena Moons,
Kopergravure, handgekleurd, van J. Houbraken naar een eerdere prent van
Cornelis Visscher; 1774, ‘Beleg van Leyden’ van Van Merken.